Diorama Sanatı Nedir ve Nasıl Yapılır?


İnsanların gerçek yaşamlarında karşılarına çıkan ve akıllarında yer eden sahneler ile tarihte yaşanan önemli anları minyatür haline getirerek gerçeğine uygun olacak şekilde makete dönüştüren görsel sanat ve hobi türüdür. 

Diorama kişilerin görsel hafızalarında olayları canlandırabilmeleri için özellikle müzelerde ve sergilerde kullanılır. Ancak son dönemlerde ilgi çekici bir hal alan bu sanat evde veya bu amaçla oluşturulmuş sanat ve hobi atölyelerinde de bir hayli popüler durumdadır. 

Diorama Nasıl Ortaya Çıktı?

Avrupa’da bilime önem verilmesiyle 19. yüzyılın başında Fransa’da insanlar hayvanları doğal ortamlarındaymış gibi incelemek için müzelere gitmeye başlamıştı. Bu nedenle hayvanların doğal yaşam alanlarının canlandırıldığı diorama tekniği kullanılmaya başlandı. Bu teknik daha sonra savaş sahnelerinin, tarihi anıtların, şehir manzaralarının, doğal manzaraların ve hatta kurgusal hikayelerin canlandırılması için de kullanılmaya başlandı. Günümüzde evlerin, iş yerlerinin, okulların dahi bu teknikle pazarlama amacıyla kullanıldığına şahitlik etmekteyiz.

Diorama Sanatı Nerelerde Kullanılır?

Gözleme dayanan bu el sanatı, tarihi ve doğa olaylarının, bellekte kalan bir yaşam sahnesinin, doğal manzaraların ve zihinde tasarlanan kurguların gerçekçi bir şekilde yeniden yaratılması için öncelikle film ve televizyon endüstrisinde kullanılır. Diorama tekniğinin amacına en uygun kullanımı eğitim ve öğretim alanıdır. Eğitim-öğretim kurumlarındaki öğrencilerin yanı sıra toplumların zihinlerinde kalması istenen kavramların (başta tarih, coğrafya, doğa olayları vb.) daha iyi anlaşılması için diorama kullanımı müze gibi kültürel yerlerde oldukça yaygındır.

Bu sanatsal teknik günümüzde sanat galerilerinde ve kişisel koleksiyonlarda da ciddi anlamda yer tutmakta olup açık arttırmalarla da satılmaktadır.

Diorama Sanatçılığı 

Diorama yapımı, sadece bu işin profesyonel eğitimini almış kişilerin, sanatçıların ya da tasarımcıların yapabileceği bir iş değildir. Herkes evinde veya bu iş için oluşturulmuş atölyelerde basit malzemeler kullanarak kendi minyatür sahnesini yapabilir. Bu sanata başlamadan önce gözlem kabiliyetinize güvenmeli, sabrınızın buna uygun olduğuna emin olmalısınız. Zira gerçeğe yakın bir sahne ortaya koymak sizi ciddi anlamda yoracak ancak oluşturduğunuz eser ile tatmin seviyeniz oldukça artacaktır.

Bu sanatı icra ederken kullanacağınız figür ve materyallerin hazır üretilmişlerini bulabileceğiniz gibi kendiniz de figürler yapabilirsiniz. Örneğin minyatür bir ağaç yapmak için en ince tel kabloları birbirine dolayarak ağacı ve dallarını oluşturabilirsiniz. Bu gibi teknikler sizin hayal gücü ve araştırmalarınızla doğru orantılıdır. Başlangıçta yapacağınız eserde güzel bir sonuç ortaya çıkmayabilir.

Ancak bu sanatı icra ettikçe geliştiğinizi görecek, daha da haz almaya başlayacaksınız. Yani uzun vadeli olarak da sabırla ilerlerseniz iyi bir diorama sanatçısı olabilir, iyi eserler ortaya çıkarıp bunu profesyonelliğe dahi taşıyabilirsiniz. Özellikle çocukların hayal güçlerini ve el becerilerini geliştirmeleri için de oldukça yararlı bir aktivite olan bu sanat son dönemlerde hobi olarak ülkemizde de ciddi ilgi çekmektedir.

Diorama Yapımı

İnce ayrıntılar, küçük nesneler ve gerçeğine uygun detaylar bu sanatı zahmetli ancak bir o kadar da zevkli hale dönüştürmektedir. 

1.Hazırlık

İlk olarak, gerçeğini canlandırmak istediğiniz sahnenin bir fotoğrafını veya varsa çizilmiş resmini iyi incelemeniz gerekmektedir. Eğer kurgusal bir maket oluşturacaksanız da aklınızdaki halini iyi kurgulamanız başlangıçta size cesaret verecektir. Daha sonra sahnenin maketini yapmak için kullanmayı uygun gördüğünüz el aletleri, figürler (hazır insan maketleri, doğal şekiller vb.) ile çeşitli materyalleri (ahşap, karton, kâğıt, plastik, metal vb.) belirleyip hazırlamanız gerekmektedir. Edineceğiniz figür ve materyaller tamamen hayal gücü ve tecrübenize göre şekillenecektir. Örneğin tahta çubuk şeklindeki çay karıştırma çubuklarına yapacağınız basit birkaç işlem ve boyama ile tahta çit örgü veya köhne bir ahşap iskele yapabilirsiniz.

2.Ölçeğe Göre Hazırlık ve Tasarım

Ne kadar küçülteceğinizi planladığınız sahne için materyallerinizi uygun ölçekte gerekli şekle sokmanız (keserek, eğerek, bükerek vs.) gerekmektedir. Bu aşamada ayrıntılı çalışmak çok önemlidir. Örnek vermek gerekirse, minyatür bir otomobil figürünün yanındaki dev bir insan figürü bütün gerçekliğin yitirilmesine sebep olabilir. Ayrıca materyal ve figürlerinizdeki ayrıntılar ne kadar çok ve detaylı ise sanatınız o kadar gerçeğe yakın olacaktır. Zemin veya arka planı hazırlamanıza müteakip figürlerinizi doğru yerlerine çeşitli yapıştırma araçlarıyla sabitleyerek dioramanızı sonlandırmaya bir adım daha yaklaşabilirsiniz. Canlandıracağınız sahne figürlerini yerleştirirken perspektif kullanımı da gerçekçi bir etki için oldukça önemlidir. 

3.Boyama

Zemin, arka plan ve figürlerimizi sabitledikten sonra en ince işlem olan boyama aşamasına geçebilirsiniz. El emeğinizi en güzel gösterecek ayrıntı boyama aşamasıdır. Baz aldığınız modelin renklerine sadık kalmak gerçeğe bir adım yaklaşmanızı sağlayacaktır. Diğer taraftan hayal gücü ve gözlemlerinize göre de renkleri kullanabilir, çeşitli tekniklerle (eskitme, çatlatma, küf efekti vb.) yeteneğinizi gösterebilirsiniz. Boyama yaparken kullanacağınız boyanın cinsini (su veya tiner bazlı gibi) seçerken materyalinize zarar vermemesini göz önünde bulundurmalısınız. Örneğin kimyasal incelticinin yoğun kullanıldığı bir boya strafor kullandığınız bir zemini eritebilir.

Ortaya koyduğunuz eserinizi sergilerken yaratmasını istediğiniz atmosferin doğru şekilde algılanması için sahnenin doğru şekilde aydınlatılmasına ve ışıklandırma detaylarına da dikkat etmekte fayda vardır.

Yazıyı Değerlendirir misiniz?
[Toplam: 7 Ortalama: 5]

Comments are disabled.